Tüm kanserler arasında önlenebilir tek kanser türü
Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Kürşat Uzun, “Akciğer kanseri, dünya çapında en sık görülen ikinci kanser olup, erkeklerde en sık, kadınlarda ise ikinci en sık görülen kanserdir. Akciğer kanseri, 2020 yılında 2.2 milyondan fazla yeni akciğer kanseri vakası görülmesine ve tahmini 1,8 milyon ölüme neden olarak kanserden ölümlerin önde gelen nedeni olmaya devam etmektedir. Akciğer kanseri, akciğerdeki hücreler değiştiğinde (veya mutasyona uğradığında) meydana gelir ve çoğu zaman bunun nedeni soluduğumuz tehlikeli maddelerdir. Solunan tehlikeli maddelerin başında sigara gelir. Sigara, akciğer kanserinin en yaygın nedenidir. Akciğer kanseri vakalarının yüzde 90’ının sigaraya bağlı olduğu tahmin edilir. Pasif sigara içiciliğine bağlı akciğer kanseri riski, yüzde 20 ila 30 oranında artar. Diğer faktörler arasında akciğer kanseri dışı tedaviler için radyasyon, krom, nikel, arsenik, polisiklik aromatik hidrokarbonlar, asbest ve radon yer alır. Ancak akciğer kanseri, toksik maddelere maruz kaldığı bilinmeyen kişilerde de ortaya çıkabilir” dedi.
Uzun, “Akciğer kanseri, tüm kanserler arasında önlenebilir tek kanser türüdür. Bunun için, hem aktif hem de pasif olarak sigara ve diğer tütün ürünlerine maruziyetin önlenmesi ve çevresel risk faktörlerine maruziyetin azaltılması akciğer kanseri insidansını azaltabilir ve hayat kurtarabilir. Akciğer kanserinde belirtiler, genellikle kanser hücreleri vücudun diğer bölgelerine yayılana ve diğer organların düzgün çalışmasını engelleyene kadar ortaya çıkmaz. Bu nedenle, akciğer kanseri geç dönemde tespit edildiğinden tedavi etmek daha zor hale gelmektedir. Akciğer kanserinin belirtileri arasında geçmeyen öksürük, balgam, kan tükürme, kilo kaybı, göğüs ağrısı ve nefes darlığı yer alır. Sigara içen ve bu şikayetleri olan genellikle 35-40 yaşın üstündeki kişilerde tanı için ilk önce akciğer grafisi çekilir, daha sonra şüpheli bir şey görülürse Toraks BT ve PET istenir. Akciğer kanserinde kesin tanı tomografide görülen kitle veya lezyondan bronkoskopi yoluyla alınan biyopsinin patolojik incelemesi ile konur.
Tedavi hastalığın evresine göre yapılır. Akciğer kanseri tedavileri kanserin türüne, ne kadar yayıldığına ve kişinin tıbbi geçmişine dayanır. Akciğer kanserleri hücre tipine göre iki sınıfa ayrılır. Bunlar küçük hücreli olan ve olmayan akciğer kanseridir. Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde erken dönemde teşhis konulursa hastaların cerrahi olabilme şansları vardır. Hastalar ileri dönemde tespit edilirse o zaman bir çok ilaç ve radyoterapi tedavi seçeneği ortaya çıkmaktadır. Bunlar, kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik ilaçlar ve immünoterapidir. Akciğer kanserinin, doktor, hasta ve sağlık sistemine getirmiş olduğu yükten dolayı, akciğer kanserini önlemek veya erken yakalamak daha önemlidir. Akciğer kanserinin önlenmesi, ilk ve ikincil önleme tedbirlerini içerir. İlk önleme, sigaranın bırakılması, dumansız ortamların teşvik edilmesi, tütün kontrol politikalarının uygulanması, mesleki tehlikelerin ele alınması ve hava kirliliği seviyelerinin azaltılması yer almaktadır. Tütün içmemek akciğer kanserini önlemenin en iyi yoludur. Kaçınılması gereken diğer risk faktörleri şunlardır: pasif içicilik, hava kirliliği ve kimyasallar ve asbest gibi iş yeri tehlikeleri. Akciğer kanseri için ikincil önleme, hastalığın erken evrelerinde, semptomlar belirginleşmeden önce tespit edilmesini amaçlayan ve yüksek riskli bireylerde tarama yöntemlerini içerir. Bu popülasyonda erken teşhis, başarılı tedavi şansını önemli ölçüde artırabilir ve sonuçları iyileştirebilir. Akciğer kanseri için ilk tarama yöntemi düşük doz bilgisayarlı tomografidir” diye konuştu.
