SON DAKİKA HABERİ: Devlet Bahçeli’nin İmralı çağrısı sonrası Öcalan için umut hakkı mümkün mü?

5 Şubat 1999’da yakalanan Abdullah Öcalan, eski Türk Ceza Kanunu’nun “devlete karşı işlenen suçlar”ı düzenleyen 125. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle idam cezasına çarptırıldı. Ancak, 2001 yılında yapılan anayasa değişikliği ve ardından hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu ile idam cezası kaldırıldı. Bu değişiklik sonucunda, Öcalan’ın cezası ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına (36 yıl) dönüştürüldü. 2004 yılında Terörle Mücadele Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanların infazının, ömür boyu devam edeceği kararlaştırıldı. Böylece, Öcalan’ın koşullu salıverilme imkânından faydalanmasının önüne geçilmiş oldu. Bahçeli’nin Öcalan için işaret ettiği “umut hakkı” düzenlemesi, hapis cezasına mahkum edilenlerin kanunla belirlenen sürelerde iyi halinden dolayı koşullu salıverilmesinin mümkün olup olmadığının değerlendirilmesi anlamına geliyor. 2014’te “umut hakkı” konusunu değerlendiren AİHM, Öcalan’ın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının koşullu salıverilme hakkı olmaksızın infaz edilmesi ile tecrit uygulamasının AİHS’ni ihlâl ettiğine karar vermişti.  

DÜZENLEME GEREKİYOR 

“Eğer Türkiye, ‘umut hakkı’ ile ilgili verilen ihlâl kararını kabul ederse, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da yer alan ‘Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar’, ‘Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar’, ‘Milli Savunmaya Karşı Suçlar’ gibi suçlardan birinin bir örgüt faaliyeti kapsamında işlenmesi durumunda, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlara uygulanan koşullu salıverilme hükümlerinin yürürlükten kaldırılması gerekecek.

Bununla birlikte, bu yönde bir düzenleme yapılsa bile Abdullah Öcalan’ın koşullu salıverilme hakkından yararlanabilmesi konusunda hukukçular arasında iki farklı görüş bulunuyor. Bazı hukukçular, Öcalan’ın 15 Şubat 2024 tarihinde koşullu salıverilme süresini dolduracağını savunurken, diğer bir grup hukukçu bu sürenin 2035 yılına kadar devam edeceğini öne sürüyor.”

‘UMUT HAKKI MODERN CEZA HUKUKU KAVRAMI’

MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız: “Modern Ceza Hukukuna yeni kavramlar girmiştir. Biri de ‘umut hakkı’ ya da hükümlünün salıverilmeyi umut etme hakkıdır. Bu kavram müebbet ağır hapis cezasına mahkum edilmiş hükümlünün bir gün salıverilmeyi beklemek hakkını ifade etmek için kullanılmaktadır. Türk siyasetinde 22 Ekim bir milattır.”

HUKUKÇULAR NE DEDİ?

AYDIN HASAN Ankara  – AİHM eski yargıcı Rıza Türmen: AİHM kararı gündeme gelmiş oldu. TCK’da değişiklik yapılarak umut hakkı yönünde adım atılabilir. AİHM, yaşam boyu hapis cezasını 3. madde ihlali sayıyor. AİHM’in üzerinde durduğu mesele gözden geçirilme mekanizmasının getirilmesi, kanunda bu yönde düzenleme yapılması. Ceza kanununa 25, 30 yıl gibi belirli bir süre konarak bu süre sonrası gözden geçirme hakkı getirilebilir, iyi hali varsa şartlı tahliyeye gidilebilir. 

Yeni TCK’nın mimarlarından Prof. Dr. İzzet Özgenç de 9 Şubat’ta sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, AİHM kararı doğrultusunda yasal düzenleme yapılmaması nedeniyle Öcalan’ın 2024 yılı içerisinde serbest bırakılmasının gündeme geleceğini ileri sürmüştü. Özgenç şunları kaydetmişti: “AİHM’nin kararına rağmen, 5275 sayılı İnfaz Kanunu’nda gerekli düzenleme yapılmamıştır. Bu ihmal, Öcalan’ın 647 sayılı mülga Cezaların İnfazı Hakkında Kanun’un ilgili (m. 19, f. 1) hükmüne istinaden serbest bırakılmasının gündeme gelmesini sağlamıştır. Söz konusu hüküm, adı geçen kişinin 2024 yılı içinde serbest bırakılmasını gerektirmektedir.” 

Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen ise, “Öcalan’ın Umut Hakkı” başlıklı yazısında, görüşünü şöyle ifade etmişti: “Öcalan’ın mahkumiyetine esas suçunu silahlı terör örgütü kapsamında işlendiğinden, koşullu salıverilme açısından m.107/4’ün uygulanması gündeme gelecek, yani koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için cezasının en az 36 yılını ceza infaz kurumunda geçirmesi gerekecektir.” 

Devlet Bahçeli’den ‘Öcalan’ çağrısı! “Teröristbaşı TBMM’ye gelip DEM Grubu’nda silah bırakıldığını ilan etsin, bunu da sineye çekeriz” https://t.co/ayJ3o4yGf6 pic.twitter.com/22Jc37zW7G

— CNN TÜRK (@cnnturk) October 22, 2024