Rahat bırakmadılar, Pamukkale’de yapılaşmanın önü açıldı
30 yıllık kamuoyu mücadelesi ile yapılaşmadan arındırılan Pamukkale’deki ören yerine dijital deneyim müzesi yapılacak. Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, 1. Derece Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı ilan edilen alanda dijital müzenin yapılmasına izin verdi. Mimarlar Odası ayağa kalktı, ‘izin vermeyeceğiz’ açıklaması yaptı.
UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan, birinci derece arkeolojik ve birinci derece doğal sit alanı olan Hierapolis Antik Kenti’de ‘Dijital Deneyim Müzesi’ yapılacak. Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu özel bir firmanın müracaatı sonrası müze için antik kent içindeki alanı işaret etti, inşasına izin verdi. Yıllarca Pamukkale’deki yapılaşmanın önüne geçmek için verilen mücadele çöpe gitti, Türkiye’nin en önemli destinasyonlarından birinde yapılaşmanın önü açıldı.
“BİR GÜN İÇİNDE RAPOR!”
Süreç, özel bir firmanın dijital müze için müracaatıyla başladı. Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü konuyu Müze Müdürlüğü’ne havale etti. Müdürlük dosyayı bir raporla birlikte bölge kuruluna gönderdi. Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu konuyu hızla gündemine alarak kendi bünyesindeki bir uzmanı rapor hazırlamakla görevlendirdi.
Rapor bir gün sonra tamamlandı ve kurul üç gün içinde toplanıp konuyu karara bağladı. Kurul kararına göre müze projesi daha önce talep edilen ve Hierapolis Müzesi’nin arkasında yer alan 666 parsel yerine yine sit alanı içinde yer alan, antik havuzun yanındaki 6 pafta 983 parselde yapılmasına karar verdi.
“MİMARLAR ODASI İTİRAZ ETTİ”
Denizli Mimarlar Odası müze kararının sit alanı içindeki yapılaşmanın önünü açacağı gerekçesiyle projeye karşı çıktı. Yapılan yazılı açıklamada; “Dijital deneyim müzeleri, bulunduğunuz yerden dünyadaki önemli müzelere ulaşmak, koleksiyonları görebilmek ve arkeolojik buluntularını taramak için önemlidir. Bu da izleyici ile etkin bir bilgi köprüsü kurulmasını sağlar. Ancak bunu illaki gezmek için geldiğiniz ören yerinde yapmak zorunda değilsiniz.
Devlet teşviki ile Hierapolis Antik Kentinde yapılması planlanan dijital müzeyi Denizli kent merkezine yapabilir hem kentlilerin kullanıma sunabilir hem de kent merkezine daha çok turistin gelmesini sağlayabiliriz. Mimarlar Odası 1980’lerden beri Pamukkale’deki doğal ve kültürel tahribat ile mücadele etmeye devam etmektedir. Odamız, koruma alanı içindeki herhangi bir bölgenin yapılaşmaya açılmasına izin vermeyecektir. Kendisi zaten müze olan Hierapolis Antik Kenti ve Pamukkale’nin gelecek kuşaklara aktarılması boynumuzun borcudur” ifadelerine yer verdi.
‘TEŞVİK DE ALMIŞMLAR’
Başvuruyu yapan şirketin Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya’nın sahibi olduğu şirkete bağlı olduğu öne sürüldü. Şirketin 2022 yılı teşvik belgesi kayıtlarına göre geçen yıl Eylül ayında gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası içeren bir projeye teşvik aldığı öğrenildi.
Resmi Gazete’de de yer alan teşvik tutarının 273 milyon lira olduğu kaydedildi. Diğer yandan ‘Beyaz Cennet’in işletmesini de TÜRSAB yürütüyor. 2013 yılında Denizli İl Özel İdaresi’nin yetkileri Kültür ve Turizm Bakanlığı‘na iade edilmişti. Bakanlık bünyesindeki DÖSİM de ören yeri içindeki antik havuz gişeleri, satış büfeleri ve giriş çıkışların işletmesini TÜRSAB’a devretmişti.
“YAPILAŞMA ÇİLESİ 1957 YILINDA BAŞLADI”
Pamukkale yıllar boyunca turizm sektöründe faaliyet gösteren pek çok yatırımcının iştahını kabarttı. Doğal, kültürel ve arkeolojik zenginlikleri ile öne çıkan bölgedeki ilk yapılaşma 1957 yılında dönemin İl Özel İdaresi izniyle inşa edilen kulübelerle başladı. Daha sonra bu durum suistimal edilerek bölgede yeni kulübeler inşa edildi.
60’lı yıllarda Denizli Belediyesi Tesisleri, İl Özel İdaresi’nin antik havuz çevresinde inşa ettiği otel ve jandarma binasına ek olarak özel işletmeciler tarafından üç otel inşa edildi. Traverten terasları 90’lı yıllara kadar bu yapılar tarafından işgal edildi. 1980’li yıllarda ören yerindeki yapılaşmaya karşı başlatılan mücadele ile çeşitli koruma kararlarının alınması sağlandı. Bölgedeki son yapı 2007 yılında yıkılarak antik kent 2500 yıl önceki görünümüne yeniden kavuşturulmuştu.
