‘Kıyamet füzeleri’ni taşırken alarm verdi! ‘Tehlikeli bölge’den kıl payı kurtuluş
Askeri denizaltı faciaları sonuçları itibarıyla oldukça yıkıcı olabiliyor, o nedenle ufacık bir hataya bile yer yok. Yakın zamanda bu duruma örnek olabilecek olaylardan biri de İngiliz donanmasında yaşandı. 140 mürettebata sahip olan ve ‘kıyamet füzeleri’ni taşıyan nükleer denizaltı bakın nasıl facianın eşiğinden döndü.
Geçtiğimiz gün İngiltere merkezli The Sun gazetesinde yer alan iddiaya göre İngiliz donanması envanterinde bulunan Vanguard sınıfı nükleer tahrikli balistik füze denizaltılarından birisi dalışa geçtiği sırada ‘kaygı verici’ bir arıza yaşadı. Yaklaşık 1 yıl önce gerçekleştiği ifade edilen olay sırasında içinde 140 mürettebatın bulunduğu denizaltının limitlerinin üstünde derinliğe indiği için su basıncı nedeniyle ezilme tehlikesi yaşadığı, durumu fark eden görevlilerin olası faciaya son anda engel olduğu belirtildi.
‘DERİNLİK GÖSTERGESİ ARIZALANDI’
Söz konusu olaya konu olan Vanguard sınıfı denizaltının adı açıklanmazken, olayın denizaltının Atlantik Okyanusu’nda devriye görevinde olduğu sırada derinlik göstergesinin arızalanması sonucunda gerçekleştiği iddia edildi. Arızanın gerçekleştiği sırada denizaltıda nükleer başlığa sahip ‘kıyamet füzeler’i olarak adlandırılan Trident II füzeleri de bulunuyordu.
Denizaltının derinlik göstergesinin arızalandığı sırada devriye görevinde olan Vanguard sınıfı denizaltının personeli, su altına yapılan dalış sırasında göstergenin arızalandığını bir süre fark etmedi ve tüm sürecin olması gerektiği gibi gittiği izlenimine kapıldı. Ancak denizaltından görev yapan mühendisler, geminin limitlerinin üstünde derinliğe indiğini gösteren diğer göstergeleri fark ettiğinde derhal alarma geçip durumu üstlerine bildirdi ve denizaltının tekrar güvenli olarak kabul edilen derinliğe çıkmasını sağladı.
‘DALMAYA DEVAM ETSEYDİ SONUNU DÜŞÜNMEYE GEREK KALMAZDI’
İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye konuşan bir savunma kaynağı, yaşanan olayın endişe verici olduğunu ancak durumun çok ciddi bir olumsuzluk yaşanmadan fark edildiğini ifade ederek olaya ilişkin soruşturma yürütüldüğünü söyledi. Nükleer silahlı denizaltılarda yedekleme sistemleri olduğuna dikkat çeken kaynak, tehlikeli derinlik seviyesinin ikinci derinlik göstergesinin çalışması sayesinde fark edildiğini dile getirdi. Öte yandan The Sun Gazetesine konuşan farklı bir kaynak ise fark edilmemesi halinde 140 mürettebata sahip olan denizaltı için bir felaket olacağı belirterek şunları söyledi:
“Denizaltının derinliğini kontrol etmek normalde mühendislerin işi değil ancak denizaltı için tehlikeli olabilecek bir derinlikte olduklarını fark ettiklerinde bir şeylerin ters gittiğini düşündüler ve üstlerini uyarmaları gerektiğini fark ettiler. Denizaltı teknik olarak hâlâ çalışabileceği bir derinlikteydi ancak güvenliği için orada olmaması gerekiyordu. Buna rağmen bir süre daha dalmaya devam etti ve eğer bu durum fark edilmemiş olsaydı ve denizaltının su basıncına dayanamayacağı derinliğe inmiş olsaydı yaşanacakları düşünmeye gerek kalmazdı.”
Ortaya atılan iddialarla ilgili konuşan Kraliyet Donanması sözcüsü de, “Denizaltılarımız görevlerini yerine getirmeye, küresel operasyonlarda görev almaya, ulusal çıkarları korumaya, bizi ve müttefiklerimizi güvende tutmaya devam ediyor. Denizaltı operasyonlarına ilişkin spesifik ayrıntılar hakkında yorum yapmasak da personelimizin güvenliği her zaman en yüksek önceliğe sahiptir” dedi.
GÖREVE ÇIKTIĞINDA ‘BİLİNMEZ’ OLUYOR
İngiltere’nin nükleer caydırıcılığının en önemli aktörlerinden birisi olan Vanguard sınıfı nükleer tahrikli balistik füze denizaltıları, 1980’li yılların sonunda Resolution sınıfı dört adet nükleer itkili balistik füze denizaltısının yerini alacak şekilde tasarlandı. Bu sınıfın ilk gemisi olan HMS Vanguard’ın (S-28) yapımı 3 Eylül 1986 tarihinde başladı. HMS Vanguard, 14 Ağustos 1993 günü hizmete girdi. Sınıfın diğer gemileri HMS Victorious, HMS Vigilant ve HMS Vengeance oldu. Suyun altında da oksijen üretebilme yeteneğine sahip olan ve 500 metre derinliğe inebildiği tahmin edilen Vanguard sınıfı denizaltılar, nükleer güçle çalıştığı için kağıt üzerinde herhangi bir menzil kısıtlamasına sahip değil. Ancak gıda stokları için zaman zaman yüzeye çıkması ve ikmal yapması gerekiyor.
1969’dan bu yana, nükleer füze taşıyan en az bir Kraliyet Donanması denizaltısı, ani bir saldırı durumunda cevap vermek için dünya denizlerinde devriye geziyor. İngiliz basınında yer alan bilgilere göre Vanguard denizaltıları 192 nükleer savaş başlığını barındırma kapasitesine sahip olsa da şu anda maksimum 48 nükleer savaş başlığı taşımalarına izin veriliyor. Nükleer denizaltıların görev bölgeleri çoğu zaman bilinmiyor ve gizli tutuluyor. Denizaltında görevli olan personelin de gizlilik sebebiyle belirli kurallar çerçevesinde hareket etmesi gerekiyor.
Halihazırda sadece ikisi aktif görevde bulunan Vanguard sınıfı denizaltıların birisinin modernizasyon süreci devam ediyor. Modernizasyonu tamamlanan bir diğer denizaltının ise kabul testleri tüm hızıyla sürüyor.
