‘İHA üretiminde dünyada bir numara olduk’
“Anadolu Bilişim Buluşmaları”nın 6’ncısına Çorum ev sahipliği yaptı. “Dijital Dünyaya Çorum’dan Bakış” ana teması ile Hitit Üniversitesi Meslek Yüksekokulu yerleşkesinde düzenlenen programda “Sanayi ve İş Dünyasında Dijital Dönüşüm”, “Kamuda Dijital Dönüşüm: Akıllı Devlet Teknolojileri”, “Şehirleri Bekleyen Yenilikler”, “Akıllı Şehircilik ve Akıllı Şehir Uygulamaları” ile Çorum’un öne çıkan lokomotif sektörlerinin durumu ve gelecek projeksiyonları ele alındı.
Programda konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Zekeriya Coştu, dünyanın köklü bir değişim içerisinde olduğunu, küresel pandemi gibi vakaların ülkelerin rekabet ortamında kendi etkinliklerini ve çıkarlarını ön plana çıkaran korumacı yaklaşımlarının küresel tedarik zincirleri üzerinde önemli kırılma ve kaymalara neden olduğuna dikkat çekti. Coştu, “İklim değişikliği hepimiz için önemli bir sorun alanı. İklim değişikliği ile mücadele tüm dünyayı yeni çözümler, yatırımlar ve yaklaşımlar geliştirmek zorunda bırakıyor. Bunun karşısında teknolojideki gelişmeler bizlere sayısız çözüm fırsatları da sunuyor. Aslında elimizi güçlendiriyor. Teknoloji artık ekonomik ve sosyal fayda üretmenin de en temel unsuru haline gelmiş durumda” diye konuştu.
“Teknolojik gelişmelerden etkilenen sektörlerin başında otomotiv geliyor”
Bugün dünyanın en büyük 8 şirketinin 7’sinin teknoloji şirketi olduğunu ifade eden Bakan Yardımcısı Zekeriya Coştu, “Bundan 10-15 yıl öncesine baktığımızda bu jenerik bir karşılaştırmadır. Geleneksel sektörlerde faaliyet gösteren şirketler bu listelerin ön sırasındaydı. Teknolojik gelişmelerden derinden etkilenen sektörlerin başında gelen otomotiv sektöründe ise durum biraz daha çarpıcı noktada. Bugün teknolojiye yatırım yapan Tesla, otomotiv sektöründe 100 yıldan beri faaliyet gösteren otomotiv devlerinin toplam piyasa değerinden daha fazla değere sahip. Bu teknolojiye yatırımın, teknoloji faaliyetlerinin ürettiği katma değerin bir göstergesi. Bugün 1 milyar dolar değerlemeye ulaşan teknoloji şirketlerinin sayısı 10 yıl önce 100-150 bandında iken, bugün 2 bin 700’lere ulaşmış durumda. Bunların ulaştığı değer tam 5 trilyon dolara ulaşmış durumda. Teknolojiye yatırım yapan, faaliyeti yürüten firmalar artık ekonomik değer üretmenin merkezinde yer alıyorlar. Bugün en ön planda olan teknolojilerden biri yapay zeka. Yapay zeka alanında yapılan yatırımlar son 10 yılda hızlı bir artış gösterdi. Özellikle son 5 yılda 6 kat oranında artan bir performansla bugün yılda 200 milyar dolarlık bir yatırımdan bahseder durumdayız” ifadelerini kullandı.
“100 yıldır faaliyet gösteren otomotiv devlerinin önümüzdeki dönemlerde ortadan kalkması gibi bir risk ortaya çıktı”
Teknolojinin hemen hemen bütün faaliyet alanlarında paradigma dönüşümlerine de neden olduğunu vurgulayan Coştu, “Sektörlerde, faaliyet alanlarında köklü değişikliklere neden oluyor. Oyunun kurallarını yeniden belirliyor. Otomotiv sektörü bu paradigma dönüşümünün en bariz yaşandığı alanlardan birisi. Elektrikli araç, batarya ve bağlantı teknolojileriyle beraber sektör köklü bir değişime maruz kaldı. 100 yıldır faaliyet gösteren otomotiv devlerinin önümüzdeki dönemlerde ortadan kalkması gibi bir risk ortaya çıktı ve elektrikli araç devrimi piyasayı altüst etti. Benzer bir dönüşüm uzay alanında da geliyor. Ülke olarak uzay alanını önemli bir faaliyet alanı, gelişim alanı olarak kendimize belirlemiş durumdayız. 10 yıl önce uzaya gönderilen uydu sayısı 100-150 bandında iken, bugün yılda uzaya gönderilen uydu sayısı 3 bine yaklaşmış durumda. Burada muazzam bir artış ve gelişim söz konusu.
Tamamen mevcut oyun düzeninin yıkıldığı bir dünyadan bahsediyoruz. Bu değişimler göz korkutucu, tehdit unsuru olarak algılanabilir ama Türkiye gibi teknolojik gelişime geç başlayan ülkeler için fırsat alanları barındırıyor. Yaşanan bu paradigma dönüşümleri teknoloji yarışına dahil olma, ön plana çıkma, ön sıralara yerleşme imkanı sunuyor bizler için. İnsansız hava araçlarında gerçekleştirdiğimiz başarı aslında bu paradigma dönüşümlerinin sunduğu fırsatları en iyi şekilde değerlendirmemizin bir neticesi. Bugün askeri insansız hava aracı üretiminde dünyada bir numara haline geldik. Baykar, TUSAŞ, diğer savunma sanayii şirketlerimiz bu alanda dünyanın bir numarası haline geldi. İçten yanmalı araçlarda belki 60 yıldır gerçekleştiremediğimiz yerli milli otomobil markası sevdamız, yine bu paradigma dönüşümlerinin oluşturduğu fırsat çerçevesinde bizlere Togg gibi bir projeyi hayata geçirme imkanı verdi. Önümüzdeki dönemde bu saydığımız fırsat alanlarını sağlıktan eğitime, finanstan uzaya birçok alanda görüyor, yakalıyor ve değerlendiriyor olacağız. Bunları değerlendirmek bir temenniden ibaret değil. Bunları değerlendirebileceğimiz potansiyelimiz var. Türkiye özellikle son 20 yılda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde atılan kararlı, istikrarlı adımlar, sürdürülen teşvik sistemleri ile önemli AR-GE ekosistemine ulaşmış durumda. Ülke olarak AR-GE ile tasarım yetkinliğini ve kültürünü önemli bir seviyeye ulaştırdık. Ülke olarak AR-GE çalışmalarına yapılan harcamaları son 20 yılda 10 kat artırdık. AR-GE harcamalarına 2002 yılında 1 milyar dolar kaynak ayırırken, bugün 11 milyar dolar seviyelerinde kaynak ayırıyoruz. Milli gelirimiz içerisindeki oran geçmişte binde 4’ler seviyesinde iken, bugün yüzde 1.4 seviyesine geldi” diye konuştu.
“Dijital teknolojilerde performansımızı daha ilerilere taşımayı hedefliyoruz”
“Dijital teknolojilerde performansımızı daha ilerilere taşımayı hedefliyoruz” diyen Bakan Yardımcısı Zekeriya Coştu, şunları kaydetti: “Türkiye’de 101 Teknoparkımız var. Bir tanede Çorum’da var. Teknoparklarımızda 10 bine yakın teknoloji firması Türkiye’nin AR-GE eko sistemine yön veriyor. Bu firmalar bugüne kadar 70 bin AR-GE projesini gerçekleştirdi. Ciddi bir kapasiteden bahsediyoruz. Bugün Türkiye’de büyük kurumsal firmaların, özel sektörün işlettiği bin 600’den fazla AR-GE ve tasarım merkezi var. Bu saydığımız yerlerde bundan 20 yıl önce 30 binin altındaki araştırmacı insan kaynağımız bugün 8-9 kat artarak 200 bin seviyesine ulaşşmış durumda. Bunlar Türkiye’nin AR-GE ve teknoloji ekosisteminin gelmiş olduğu noktanın göstergesi. 20 yıl önce günde bir patent başvurusu, yılda yaklaşık 400 patent başvurusunun yapıldığı ülkemizde bugün bu başvurular 10 binin üzerine çıktı. Türkiye’de değeri 1 milyar dolar üzerine çıkan 7 teknoloji firmamız var. Hep birlikte ülke olarak başta kamunun destekleri ve yönlendirmeleri ile dijital teknolojilerde performansımızı daha ilerilere taşımayı hedefliyoruz. Yapay zeka yarışında bizde varız. Bunun için geçtiğimiz dönemde ulusal yapay zeka stratejimizi hayata geçirdik. Savunma sanayisinde elde ettiğimiz başarıyı diğer alanlarda da gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Sağlık teknolojileri noktasında önümüzdeki 5 yılık süreç savunma sanayinde elde ettiğimiz başarıların örneklerini göreceğimiz bir süreç olacak. Bu anlamda biz bakanlık olarak Sağlık Bakanlığımızla önemli projeler için kolları sıvadık. İlk adım olarak Ankara’da bir Sağlık Vadisi kurulması yönünde adımlar olacak. Hastanelerimiz bünyesinde Teknoparklar ve hızlandırma mekanizmalarını hayata geçireceğiz. Sanayinin dijital dönüşümü önemli bir gelişim alanımız. Adım atmamız gereken önemli başlıklardan birisi. Sanayide dijital dönüşümü hızlandırmak için bakanlık olarak yeni ve çok etkin bir teşvik modelini hocamla tasarladık. 5. Bölge teşvikleri sanayide sunacağımız bir alan olacak.”
81 ile Teknofest atölyesi kurulacak
81 ile Teknofest atölyesi kurulacağını açıklayan Coştu, “İnsan kaynağı yetiştirilmesi noktasında önemli adımlar atıyoruz. Dijital dönüşüm teknoloji geliştirme kaynağı noktasında da insan kaynağı yetiştirme öncelikli hedeflerimiz arasında. Teknofestler, Dene Yap Atölyeleri bu ülkenin teknoloji kapasitesini ve potansiyelini ortaya koyan önemli çalışmalar. Türkiye genelinde tüm illerimizde Dene Yap Atölyeleri projesini hayata geçirdik. Benzer şekilde yeni bir proje için kolları sıvadık. 81 ilde 100 Teknofest atölyesini Çorum’da hayata geçireceğiz. Çorum’a bir Bilim Parkı ya da Bilim Çorum isminde bir bilim merkezini kazandıracağız” dedi.
Programa Vali Doç. Dr. Zülkif Dağlı, Belediye Başkanı Halil İbrahim Aşgın, Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Osman Öztürk, sektörde faaliyet gösteren firmaların temsilcileri katıldı.
