En zengin yüzde 1 en fakir yüzde 66’dan daha fazla kirletiyor

İklim eşitsizliği konulu araştırmayı Oxfam yaptı. Araştırmanın sonuçlarına göre en zengin yüzde 1’lik kesimin karbon ayak izi, en fakir yüzde 66’dan daha büyük. Yani en zengin elit kesim dünyayı orantısız biçimde kirletiyor. Biz sonuçlarına katlanıyoruz. En zengin yüzde 1 kafasına estiği gibi takılırken, geriye kalanlar da iklim krizine karşı devamlı uyarılıyor: Aman plastik torba kullanmayalım, aman elektrikli araba alın çevreye yararlı, aman suyu idareli harcayın…

Araştırmadan ilgi çekici bir rakamsal karşılaştırma vermek gerekirse, 12 dolar milyarderinin karbon ayak izi, 2.1 milyon hanenin karbon ayak iziyle aynı. 2.1 milyon ev, yani neredeyse 10 milyon insan yaşam biçimini değiştirecek, karbon salınımını hesaplayacak, otomobille işe gitmeyecek, elektrikli taşıtlar kullanacak, toplu taşmaya geçecek, plastik kullanımını azaltacak, suyu idareli harcayacak, geri dönüşümlü çöpler bu tarafa, diğerleri bu tarafa, organikler şuraya diye her gün çöp ayıracak, icabında ceza yiyecek ama 12 milyarder özel uçaklarıyla alışverişe gidecek, dev gibi yatlarının içinde üç dört kişi denizlerde dolaşacak, dev şirket ağlarıyla iklim krizini tetiklemeye devam edecek.

Oxfam ve Stockholm Çevre Enstitüsü tarafından hazırlanan rapordaki bilgiye göre fazladan her milyon ton karbon salınımı iklim krizi nedeniyle yaşanacak 226 ölüme denk. En zengin yüzde 1’lik kesim 5.9 milyar ton karbon salmış 2019’da. 1.3 milyon kişi demek bu hesaba göre. Her yıl, bu grubun iklime etkileri yüzünden gelecekte 1.3 milyon insan ölecek.

İklim krizi, dünyanın pek çok yerinde tarımı etkiliyor. Tarım etkilenince işsizlik ve açlık başlıyor. Açlık olunca göçler tetikleniyor. Göçler arttıkça yaşam seviyesi aşağılara iniyor. Kalan da gitmeye çalışan da ayrı perişan oluyor. Milyarderin 1 yılda ürettiği karbonu yüzde 99’dan bir kişi ancak 1500 yılda üretebiliyor. Yani fakir fukara, orta direk değil, zenginler, milyarderler, lüks bir hayat yaşayan elit dar bir kesim dünyayı kirletiyor ve sonunu hazırlıyor. Bu durum anlaşılmadan, bu duruma bir son vermeden dünyayı, fakir fukarayı daha az plastik kullanmaya ikna ederek ya da “içinde palmiye yağı olan ürünleri almayın, yağmur ormanlarını kesiyorlar” falan diyerek ulaşılacak bir yer yok.

Dünyanın iklim sorunu yok, milyarder sorunu var. Bu milyarderleri yaratan sistemi ortadan kaldırmadan, her yerde olduğu gibi iklim meselesinde de adaleti sağlamadan sorun çözülecek gibi değil.