En çok oyu almak yetmiyor! ABD seçim sistemi nasıl işliyor?
Dünya kamuoyunun gözünü çevirdiği ABD seçimleri yaklaşıyor. Bu sürece kadar başkan adayları konuştu, vaatler açıklandı ve münazaralar gerçekleşti.
EN ÇOK OYU ALANIN ‘YENİLEBİLDİĞİ’ SEÇİM SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?
ABD’de başkanlık seçimleri her 4 yılda bir kasım ayının ilk pazartesi gününü takip eden salı günü yapılıyor. Halk doğrudan başkan adayına değil, Seçiciler Kurulu delegelerine oy veriyor. Başkan ve başkan yardımcısı Seçiciler Kurul tarafından seçiliyor. Bu sistem halkın iradesi ve kongrenin iradesi arasında bir uzlaşma olarak görülüyor.
Seçici Kurul’da toplam 538 delege var. Siyasi partiler her eyalette kendi delegelerini seçiyor. Her eyaletin delege sayısı kongredeki üye sayısı ve nüfusu ile orantılı.
Örneğin, Kaliforniya 55 delegeyle en etkili eyalet. Teksas 38, New York ise 29 delegeye sahip. Başkent Washington ve Alaska gibi seyrek nüfuslu eyaletlerin sadece 3 delegesi var.
Halkın attığı oylar önce eyalet çapında sayılıyor. 48 eyalette ve başkent Washington’da çoğunluğu kazanan, o eyaletteki tüm delegeleri alıyor. Maine ve Nebraska ise bu konuda istisna, oy oranına göre delege veriyor. Başkan olmak için en az 270 delegeyi, yani tüm delegelerin yarısından fazlasını kazanmak gerekiyor. Halktan en fazla oyu alıp, Seçici Kurulu alamayan yarışı kaybediyor.
Bu 2016’da, 2000’de ve 1800’lerde yaşandı. 2016 seçimlerinde Demokrat Aday Hillary Clinton, Donald Trump’tan 3 milyon daha fazla oy almasına rağmen kaybetti. 2000 seçimlerinde de Al Gore, yarım milyon oy ile George W. Bush’un önündeydi.
Bu seçimlerde Demokratların adayı Kamala Harris ve Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump, karşıya karşıya gelecek ve 270 delegeyi yakalayabilen, Beyaz Saray koltuğuna oturacak.
