Dünyamızı 3M günleri bekliyor…
Trump’ ın, kendisine 45. dönem zaferini getiren meşhur MAGA (Make America Great Again / Yeniden Büyük Amerika) sloganından vazgeçmediği izleniyor. Üstelik, açık ve net kabul görmüş bir katmerli seçim kazanımı sonrasında, daha kararlı ve keskin; şahin tınıları öne çıkan bir genel duruş ile yola devam edileceği öngörülüyor. Kongrenin iki kanadında sağladığı üstünlüğün, Trump tarafından en geniş anlamda değerlendirileceği kestiriliyor. Çalışma kabinesi ile ilgili olarak öne çıkan isimlerin, neredeyse tamamının, MAGA yaklaşımının en keskin duruş kodlarını temsil ettiği görülüyor. Büyük Amerika’ yı yeniden inşa etme konusunda kararlı ve hatta fanatik derecede tutkulu bir çalışma ekibi ile çalışılacağı anlaşılıyor. Benzeri tüm “ben-merkezcil” ideoloji ve tercihlerde görüldüğü üzere, MAGA ülküsü Trump 2.0 güncelleme maliyetinin, başkalarına; Amerika’dan olmayanlara çıkartılması ve/veya yüklenmesi bekleniyor.
Trump’ın, dünya gündemine yeniden dahil ettiği “korumacı ticaret politika ile düzenlemeleri” kulvarında hareketten vazgeçmeyeceği biliniyor. Zaten, sona eren Biden döneminde de, aynı korumacı duruşun muhafaza edildiği hatırlanıyor. Şimdi, Avrupa Birliği dahil tüm ithalata %20; Çin için %60 ve karşılıklı ticaretini Amerikan doları dışında yapan ülkelere %100 oranında ilave vergilerin devreye alınması bekleniliyor. Meksika’dan araba ithalatı için ortaya atılan ek verginin %200 gibi bir seviyeye ulaşması, bu konudaki muhtemel açılımları işaret ediyor. Bu ticaret engelleri ve yaptırımlar üzerinden, Amerika’nın, diğer ülkeleri de Çin’e karşı ortak duruşa zorlamasından endişe duyuluyor.
Fransa Merkez Bankası Başkanı, ABD’ nin yeni MAGA dönemi uygulamalarının, küresel büyümeye ket vurucu etki doğuracağı yönündeki endişelerini paylaşıyor. AB dışında kalan İngiltere ve AB ekonomik lokomotifi Almanya için, senelik GSYH üzerinden %1 oranında menfi etki-kayıp bekleniliyor. İngiltere, şimdiden müzakere ve pazarlık yollarını ararken; sadece geçen sene ABD pazarına dörtyüzbin otomobil satan Almanya’da endişelerin arttığı izleniyor. Sıfıra yakın dönemsel büyümesini, tüketici ve kamu harcamaları üzerinden sağlayan Almanya’nın dış ticaretinde Amerika’nın üstlendiği kilit rol biliniyor. Korumacı ve kollamacı dış ticaret politikaları çerçevesinde, birkaç asır öncesinin Merkantilist kuram ve tartışmalarının, belki de yeniden devreye gireceği günlere yaklaşılıyor. Trump katılmadığını ısrarla ifade etse de, ek ticari önlem ve düzenlemelerin tüketicilere getireceği ek yük ile enflasyon üzerinde yukarı yönlü etki dinamiklerinin yeniden test edileceği günler bizi bekliyor. Paralel senaryo ve okumalar, FED faiz indirim sürecinde olası duraklama ve/veya geriye dönüş çerçevesinde, “güçlü dolar” sendromu hakimiyetinin devamını öngörüyor. Bu durumda, ABD dışında ülkelerin ve Amerikan doları dışındaki paraların üzerinde artan baskı; yükselen borçlanma maliyetleri; enflasyonda artış eğilimi ve benzeri olumsuz küresel faktörleri bertaraf etmek mümkün gözükmüyor.
İkinci başkanlık döneminde Trump’ın kurguladığı Kamu Verimliliği Bakanlığı (DOGE) üzerinden, yerleşik bürokrasi ve kurulu nizamı sarsıcı hamlelere yol vermesi bekleniyor. Üstelik, bu işi; kendi deyimiyle; ‘Harika’ Elon Musk ve ‘Vatanperver’ Vivek Ramaswamy gibi bürokrasi dışından gelen yüksek profilli iki girişimci liderliğinde sürdüreceğini açıklamış bulunuyor. Demokrat-sol-liberal-WOKE profillerine muhalif ve kamucu yaklaşımları ırgalamaz tavırlarıyla bilinen ikilinin, bürokrasiyi “hallaç pamuğu gibi atacağı” tahmin ediliyor. Musk’ın; “ kabaca sekiz trilyonluk kamu harcamalarını hemen dörtte bir oranında kısarak, iki trilyonluk tasarruf sağlanabileceği” yönündeki ifadeleri hatırlanıyor. Bu arada, yeni bakanlık baş harflerinin, Trump’a ümit bağlamış kripto piyasalarında işlem gören ve Musk’ın “favori enstrümanı” olarak etiketlendirdiği bir finansal varlık ismiyle örtüşmesi ilginç bulunuyor! Öte yandan, Trump, bu yeni açılımıyla, Cumhuriyetçi başkan Ronald Reagan’ın; “küçültülmüş bir hükümetten daha iyisi; hiç hükümet olmamasıdır!” ünlü ifadesine atıfla, partisinin kurucu ayar ve kodlarına dönüş yolu açtığını düşünüyor. “Faturanın, hemen daima, daha güçsüz ve yoksula kesildiği” bir küresel eko-politik düzende, ikinci Trump/MAGA döneminin, bu adaletsiz durumu iyileştirici niyet ve iradeye uzak kalması ihtimali ağırlık kazanıyor.
