‘Tek yol dirençli kentler kurmak’
ÖNDER YILMAZ Ankara – TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’na yaptığı sunumda, “Yalın gerçek Türkiye deprem ülkesidir ve herhangi bir yerde ve zamanda büyük bir deprem olabilir” diyen Görür, “O zaman yapacağımız tek şey var, o da deprem dirençli yerleşim alanları kentler oluşturmak. Tek yol bu” vurgulamasını yaptı. Dirençli kentler oluşturma şifrelerini de açıklayan Görür bunları, “yönetici, halk, altyapı, yapı stoku, çevre ve ekosistem ile ekonomi” başlıklarıyla sıraladı.
Görür, yol, viyadük, kanalizasyon, içme suyu, doğal gaz şebekeleri, köprü, baraj, havaalanı gibi alt yapıların doğru yerde ve doğru teknikle yapılmasının şart olduğunun son depremde tüm çıplaklığı ile görüldüğünü anlatırken de, “Mesela ben İstanbul’da çok büyük ölçüde kanalizasyon şebekesinin çökeceğini düşünüyorum. Sebebi ne biliyor musunuz? Yanlış malzeme kullanmaktan. Betonarme boruları bu boyutta bir deprem kentinde kullanırsanız onlar size iyi bir performans vermez depremde” dedi. Mevcut binaların güçlendirilmesi veya yıkılmasının yanısıra depreme dirençli olmayan yapılar izin verilmemesi gerektiğini kaydeden Görür, depremin bir çevre felaketine yol açmaması için çıkacak moloz miktarı ve döküleceği yerlerin şimdiden bilimsel olarak belirlenmesinin önemine işaret etti. Görür, şöyle devam etti:
“Molozları döktüğünüz zaman, bunlar dağlar oluşturur, önce biyokimyasal, sonra fizikokimyasal reaksiyonlar başlar. Onun sonucunda ağır, toksik, kanserojen madde konsantrasyonları olur; yağmur yağınca bunlar toprağa yayılır, toprağı kirletir, topraktan yer altı suyunu kirletir, yer altı suyundan denize geri akar, suya girer; balıkçı balığı tutar, o besin zinciri vasıtasıyla soframıza gelir veya siz orada seracılık yaparsınız, domates olarak soframıza gelir. Depremin iki dakikada öldürdüğü binlerce insandan daha fazlasını, senelerce buradan yayılan bu hastalık, bu sinsi tehlike yok etmeye devam eder.”
Bakanlık kurulmalı
Görür dirençli kentleri ve altı bileşeni hayata geçirmek için öncelikle “afet bakanlığı” kurulması gerektiğini söyledi.
